GARİP Eskiye Ait Olan Her Şeye Karşı Çıkmak ve Her Şeyden Önce Şairanenin Aleyhinde Bulunmak

 

Melih Cevdet Anday, Oktay Rıfat ( Horozcu), Orhan Veli Kanık'ın temellerini attıkları şiir akımınada adını veren Garip 1941 yılı Mayıs ayında basıldı .Kitapta Melih Cevdet'in on altı, Oktay Rıfat'ın  yirmi bir, Orhan Veli Kanık'ın yirmi dört şiiri yer almakta . Kitapta yer alan şiirler 1937- 1941 yılları arasında yazılmış , dönemin dergileri Varlık, İnsan , Gençlik, Ses, İnkilapçı Gençlik dergilerinde yayınlanmıştır.

 

Orhan Veli yazdığı önsözde amaçlarının kısaca 'eskiye ait olan her şeye karşı çıkmak ve her şeyden önce şairanenin aleyhinde bulunmak' olarak yazmıştı. Garip'te yer alan şiirlerden en çok ilgi çeken şaşırtıcı ve yıkıcı özelliği ile Kitabe-i Seng-i Mezar I oldu.  Bu şiir gibi sıradan insanları konu edinmiş, HicretŞoförün KarısıGüzel HavalarFestivalKasideSöz  de kitapta yer bulmuştu.

Birinci yeni de denilen bu akım, kendinden önceki heceye ve kalıplara sıkışıp kalmış şiirimize nefes aldırmıştır. Garip akımına göre uyak ve ölçüler önemsizdir, önemli olan sözlerdeki sanattır. Konuşma dilinin doğallığı içinde şiirsel deyişleri bulmak amaçtır. Şiirlerinde öncelikle halkın günlük yaşamını konu almayı hedeflediler. Ölçüye, uyağa ve dizeciliğe karşı çıktılar.
Şiirde alışılagelmiş, kuralları yok sayan, dilde sadeliği, söylemde özentisizliği, biçimde serbestliği ve konuda basitliği vurgulayan şiirleri ile yankı uyandırdılar.   Bunun içindir ki,  Nurullah Ataç, "Yazık oldu Süleyman Efendi'ye" mısrası sayesinde şiirin vapurlara, tramvaylara, kahvehanelere kadar girdiğini belirtmiştir.

 

 

Kapat